Czym i co to jest system operacyjny komputera?

Wielu gospodarstwach domowych znajdziemy dzisiaj komputer stacjonarne, lub też laptopy. Dostępne są one również w wielu przedsiębiorstwach, ale także szkołach i małych firmach. Takie urządzenie elektroniczne są z nami już od dłuższego czasu i nieustannie zalewają rynek, gdyż dla wielu z nas są elementem nauki i pracy. Komputery i laptopy służą również nam do rozrywki, jednak aby mogły poprawnie funkcjonować, potrzebne im jest system operacyjny. Dla wielu wydaje się to naturalne i wręcz przy zakupie nowego laptopa wymagają dostępności do systemu operacyjnego, ale musimy wiedzieć, że jest to zupełnie odrębny produkt, który niestety często będziemy musieli nabyć za dodatkowe pieniądze. Czym zatem jest system operacyjny komputera i po co jest on nam potrzebny? Na te i inne pytania odpowiemy w poniższym artykule, a dowiemy się z niego jeszcze o takich tematach, jak:

• Czym jest system operacyjny?
• Jak powstał system operacyjny?
• Do czego służy system operacyjny?
• Zadanie i funkcje systemu operacyjnego.
• Dostępny system operacyjny na rynku?
• Co warto wiedzieć o systemie operacyjnym?

Czym jest system operacyjny?

Kupując komputer, lub też laptop, zazwyczaj zastanawiamy się, jaki system operacyjny do niego wybrać. Niektóre laptopy mają już wbudowane w sobie system operacyjny i często ta informacja znajduje się na etykiecie zakupowej takiego produktu, ale nierzadko jest tak, że musimy ten element sobie dokupić. Czym za tym jest system operacyjny i co to jest system operacyjny? Jest to tak naprawdę nic innego jak główny program, zainstalowany wcześniej na na dysku danego urządzenia, pozwalający na korzystanie z laptopa czy komputera. Dzięki systemowi operacyjnemu, wiele programów komputerowych może odpowiednio funkcjonować, a my możemy wykonać na komputerze wiele operacji. Nie bez przyczyny informatycy nazywają system operacyjny takim środowiskiem dla programów, dzięki któremu powstaje taka bazowa platforma umożliwiająca działanie innych aplikacji. Gdybyśmy posłuchali w tym zakresie informatyka, zapewne z wielkim trudem przyjęlibyśmy to skomplikowane informacje, ponieważ zasada działania systemu jest bardzo skomplikowana i my sami, korzystając z systemu operacyjnego codziennie, nie znamy zapewne wszystkich jego funkcjonalności. Aby uprościć tą informację, warto ubrać to w takie słowa, już jest to program kontrolujący działanie innych programów, a jeszcze prościej, porządkujący ich pracę. System operacyjny komputera to właściwie nic innego niż taki element komunikowania się osoby, która na danym urządzeniu pracuje z tym właśnie urządzeniem. Komunikacja to jest oczywiście obustronna, dlatego my też sami otrzymujemy różne informacje podczas pracy na takim urządzeniu.

Jaka użytkownicy systemu operacyjnego, a właściwie laptopa, przekazujemy za pomocą systemu operacyjnego szereg poleceń, przez co możemy sterować działaniem naszego laptopa. Wbudowany interfejs graficzny pozwala nam kontrolować również działanie poszczególnych aplikacji czy też programów. Bez systemu operacyjnego, takie działania nie byłyby w ogóle możliwe. Śmiało można powiedzieć, że system operacyjny zarządza tak naprawdę wszystkimi operacjami, informacjami, jakie znajdują się wewnątrz naszego urządzenia. Jego zadaniem jest nadzorowanie też pracy innych elementów laptopa, dzięki którym może on prawidłowo funkcjonować. Zatem nie mając systemu operacyjnego, nie będziemy mogli w ogóle korzystać z naszego urządzenia, nie będziemy mogli nim zarządzać

Jak powstał system operacyjny?

Historia systemu operacyjnego jest dość specyficzna i dziś tak naprawdę mało kto się mną interesuje. Warto jednak wiedzieć dlaczego możemy korzystać z tego przywileju, że mamy w naszych czasach dostępne oprogramowanie, pozwalające na zupełnie inne życie. Kiedy taki system się pojawił i dlaczego właściwie możemy z niego korzystać? Skąd wzięła się definicja systemu operacyjnego? Jak sama nazwa wskazuje, jest to program który przeprowadza jakąś operację. Wracając do wcześniejszych czasów możemy zdobyć informację wskazującą na to, że najwcześniejsze komputery nie zawsze były wyposażone w system operacyjny. Jeden z pierwszych komputerów był Commodore, który dziś już jest nieznanym narzędziem, ale dla osób wspominających stare czasy, jest to właściwie ikona. Na tym komputerze można było pracować i zapisywać określone dane, ale w momencie jego wyłączenia, dane te bezpowrotnie przepadały i należało je prowadzić ponownie. To właśnie przez taką sytuację stworzono system operacyjny, chociaż jeszcze nie w takiej formie, jaką mamy dzisiaj. Stworzenie jednak systemu operacyjnego pozwoliło zapamiętać komputerowi wszelkie dane, dzięki czemu nie musieliśmy wpisywać ich ponownie po włączeniu urządzenia. Taka funkcjonalność wpłynęła na zdecydowanie lepszą jakość pracy, co prowadziło też do dalszych poszukiwań i rozwiązań na większą skalę.

Na samym początku niewiele osób mogło pozwolić sobie na komputer, bardzo rzadko były one dostępne w domach, a dla przedsiębiorców był to też nie lada wydatek. Ważne za to elementem było to, aby jak najlepiej udoskonalić działanie komputera, ponieważ przedsiębiorcom zależało też na jak najlepszym korzystaniu z funkcjonalności danej przez komputer. Szukano zatem rozwiązania na systemy operacyjne na komputer. Kiedy możliwość taka została wprowadzona, zdecydowanie bardziej wzrosła moc obliczeniowa komputera i można było na nim działać więcej procesów. Wielozadaniowość procesora to kolejny element, na który wpływ miał system operacyjny. Komputery zaczęły pracować zdecydowanie szybciej, a jakość wykonanej na nich pracy była o wiele lepsza. Niemniej jednak pierwsze systemy operacyjne były bardzo proste. Pierwsze komputery były ogromnymi maszynami i jeszcze dziś możemy je podziwiać na materiałach filmowych z okresu lat 80. Już wtedy były one w jakiś sposób procesowane i były to podstawy na stworzenie systemu operacyjnego, ale wtedy jeszcze nie było to w ten sposób nazywany. Na przełomie lat 80, kiedy to komputery przeniosły się do mniejszych firm i mogły z nich korzystać osoby prywatne, systemy operacyjne nabrały nowego znaczenia. Powstał wtedy pierwszy system Windows, a wraz z nim zacząłem to rozwijać kolejne systemy operacyjne, a wiele osób zaczęło interesować się tym, czym jest system operacyjny. Warto tutaj zauważyć, że system operacyjny to nie tylko element działania komputera, czy też laptopa. Nazwa ta ma zdecydowanie szersze znaczenie, ponieważ system operacyjny wykorzystywany jest dziś w wielu urządzeniach. W pralkach nazywamy go powszechnie programatorem, ale dostępny on jest również w lodówkach, piekarnikach, czy też w telefonach komórkowych. Na całym świecie mamy ogromną ilość urządzeń opartych o system operacyjny, ale wśród nich możemy wyróżnić tak naprawdę kilka systemów, które są dla nas dostępne. Wiemy że bez systemu operacyjnego urządzenie nie będzie działać prawidłowo, a my sami nie będziemy mogli zrobić praktycznie nic. Co za tym robi system operacyjny i jaka jest jego zasada działania?

Do czego służy system operacyjny?

Wiem że system operacyjny służy do zarządzania wieloma procesami i daje też życie naszym komputerom i wielu innym urządzeniom. Bez systemu operacyjnego właściwie nie możemy prawidłowo funkcjonować podczas pracy na komputerze, telefonie innych narzędziach codziennego użytku. Warto zatem sprawdzić, jakie są podstawowe zadania w działaniu takiego systemu operacyjnego, ale także przydatnymi informacjami mogą być elementy, z jakich system operacyjny się składa.

Budowa systemu operacyjnego jest bardzo skomplikowana i dla wielu z nas może stanowić temat nie do zrozumienia, ale postaramy się przedstawić to w sposób bardzo przejrzysty i prosty. Przede wszystkim podstawowym elementem każdego systemu operacyjnego jest jego jądro, które wykonuje powierzony systemowi zadania. Takie jądro ma ogromne znaczenie w wielu procesach i również zbudowany jest z kilku części składowych. Mówiąc językiem informatycznym możemy powiedzieć że pierwszym elementem składowym jądra jest planista czasu procesora. Proces ten przebiega oczywiście bardzo szybko ale jego zadaniem jest oszacowanie określonego czasu, który system będzie musiał przebyć, aby wykonać określone zadanie. Drugim elementem składowym jądra jest przełącznik zadań, którego funkcją jest weryfikacja tego, jakie zadanie będzie w danej chwili obsługiwane.

System operacyjny jest również zbudowany z powłoki systemu operacyjnego, którego zadaniem jest umożliwienie komunikacji pomiędzy użytkownikiem a samym systemem operacyjnym. To dzięki temu możemy wydawać polecenia dla systemu operacyjnego, a on odpowiada wykonanym nam procesem. Niejednokrotnie pewnie byliśmy świadkami, kiedy po uruchomieniu systemu operacyjnego, na pulpicie pojawiły się konkretne okienka i ikony. Powłoka systemu operacyjnego ma właśnie taką postać. Ostatnim elementem, na który powinniśmy zwrócić uwagę jest system plików, dzięki któremu możemy zapisywać dane na nośnikach urządzenia.

System operacyjny służy zatem do takich właśnie procesów, które pozwalają nam na prawidłową pracę z komputerem. Warto posiadać choćby podstawowe informacje z tego zakresu, choć oczywiście nie są one nam wcale potrzebne do korzystania z komputera. Wystarczy tylko w krótkich słowach powiedzieć czym jest system operacyjny, aby umieć odpowiedzieć na ewentualne zapytanie kogoś z naszych bliskich, czasami nawet dzieci.

Zadania i funkcje systemu operacyjnego

Wiemy że bez systemu operacyjnego nie będziemy mogli pracować na komputerze, gdyż to właśnie on sprawia, widzimy przeróżne elementy na monitorach naszych urządzeń. Jest on odpowiedzialny za wiele procesów, ale do głównych zadań system operacyjnego należą przede wszystkim takie elementy, jak:

• Sukcesywne zarządzanie zasobami komputera
• Udostępnianie programu niezbędnego środowiska do ich pracy
• Doprowadzanie do komunikacji pomiędzy procesami
• Obsługa powstających błędów i ich przeciwdziałanie

System operacyjny jest bardzo skomplikowanym narzędziem, dlatego też do takich ważniejszych zadań systemu należy czuwanie nad przebiegającymi procesami, dlatego też czuwa on nad działaniem procesora. Sprawdza również pamięć komputera i kontroluje działania urządzeń zewnętrznych, podłączonych do komputera. Zadaniem systemu operacyjnego jest również ochrona danych i pamięci komputera, a wszystko po to, aby działanie na tym urządzeniu było sprawne i bez większych przeszkód. No elementów wyposażenia komputera zaliczamy również kartę graficzną, ale także wiele zainstalowanych programów. System operacyjny czuwa również nad tymi elementami, kontrolując ich pracę.

Dzięki systemowi operacyjnemu możemy do naszego komputera podłączyć wiele innych urządzeń, które bardzo często są automatycznie wyszukane przez system operacyjny. Przykładem może być tutaj drukarka, a także myszka przewodowa lub bezprzewodowa. Kompatybilność tych urządzeń z systemem operacyjnym jest dziś bardzo duża, dlatego bez większego problemu system znajduje je zaraz po podłączeniu.

System operacyjny daje również taką możliwość, jak nadzorowanie pracy innych urządzeń. Pozwala przesłać do nich dane, czego możemy doświadczyć podczas korzystania z drukarki, ale także słuchawek, do których przesyłane są dane w postaci muzyki. Jest to zatem ogromny siłacz, który w jednym czasie potrafi nadzorować wiele procesów, mających wpływ na pracę naszego urządzenia, jakim jest komputer. Jeżeli dzieje się z naszym urządzeniem coś niepokojącego, system operacyjny od razu to wychwyci i albo sam zamknie szkodliwy dla komputera proces, naprawiając go w krótkim czasie, albo nas o tym po prostu poinformuje. Widać zatem, jak ogromnym narzędziem jest system operacyjny, dlatego ważne jest też, aby wiedzieć jak na nim pracować.

Jakie są najpopularniejsze systemy operacyjne?

Na rynku możemy dzisiaj znaleźć dobry systemy operacyjne, chociaż ich ilość nie jest oszałamiająca. Rynek ten został zdobyty przez kilku dostawców systemów operacyjnych i tak naprawdę wybór ten nie jest tak bardzo zróżnicowany, jakbyśmy tego oczekiwali. Chcąc skorzystać z różnych systemów operacyjnych, musimy posiadać do nich kompatybilne urządzenia, co wiąże się oczywiście z koniecznością dostosowania podczas zakupu komputerowego sprzętu. Poniżej przedstawiono najpopularniejszy systemy operacyjne.

Popularny Windows

Podstawowym systemem operacyjnym jest Windows, który jest z nami już od lat 80 i to na nim opiera się większość urządzeń informatycznych. Dla wielu osób właściwie tylko ten system jest jedynym i podstawowym, dlatego zadając im pytanie o inne systemy operacyjne, nie będą znali odpowiedzi. System operacyjny Windows pojawił się w 85 roku i od tego czasu powstało wiele jego wersji. Sukcesywnie pojawiały się one na rynku, a poprzednie wersje systemu aktualizować można było do wersji nowoczesnej. Obecnie możemy korzystać z systemu Windows 11 i znajduje się właściwie na większej ilości urządzeń, gdyż zyskał niesamowitą popularność. Wiele programów jest tworzonych właściwie pod system Windows, dlatego też usprawnia to działanie programów na tym systemie operacyjnym. Przez długi czas był to najpopularniejszy system na świecie i właściwie większość osób po niego właśnie sięgało, jednak z czasem wyklarowały się inne systemy, które dziś też mają swoich wielbicieli.

System Apple stworzony z myślą o komputerach tej marki

Jest to system operacyjny stworzony właśnie dla komputerów firmy Apple i nie jest tak popularny jak powyższej przedstawiony system Windows. Dzieje się tak z oczywistego powodu, ponieważ w systemie tym mogą pracować tylko produkty marki Apple. Oczywiście sam system jest bardzo dobrej jakości i sprawdza się bardzo dobrze, natomiast nie każdego stać na produkty marki Apple, gdyż należą one do wysokiej półki cenowej. Niemniej jednak system ten jest bardzo elegancki, posiada estetyczny wygląd i można go dostosować do potrzeb użytkownika.

System Linux

Bardzo rzadko używany system operacyjny, wykorzystywany zazwyczaj przez miłośników informatyki. Stworzony został z kilku systemów, które mają wspólne jądro, dzięki czemu działają bardzo innowacyjnie. Aby pracować na tym systemie trzeba go bardzo dobrze poznać. Informatycy mówią zazwyczaj, że zapewnia on podobną funkcjonalność jak system Windows, jednak dla osoby, która nie miała z systemem wcześniej do czynienia, może okazać się on dość trudny. Instalacja wymaga wprawy, a obsługa znajomości.

Najpopularniejszy system Android

Tego systemu chyba nie trzeba nikomu przedstawiać, gdyż znajduje się w większości telefonów komórkowych i praktycznie każdy miał z nim do czynienia. Jest to system odpowiedzialny za funkcjonowanie urządzeń mobilnych, dlatego znajdziemy go w telefonach komórkowych i tabletach, ale czasami potrafią niektórzy instalować go również do niewielkich laptopów. Obsługa tego systemu jest bardzo prosta i intuicyjna, dlatego też zyskał on tak ogromną popularność.

Podsumowanie

Wiemy już czym jest system operacyjny i powinniśmy też zapoznać się z informacją, jak sprawdzić system operacyjny w urządzeniu który kupujemy. Zazwyczaj informacje o systemie pojawi nam się po uruchomieniu komputera, dlatego nie musimy się tutaj obawiać tego, już nie będziemy potrafili takiej wiedzy odnaleźć. System jest potrzebny do działania urządzeń, wiedzą o tym producenci, dlatego możemy oczekiwać na pojawiające się nowe możliwości i funkcjonalności, jaki system operacyjny zapewni naszym urządzeniem.