Autofocus – co to jest i w jakim aparacie?

Autofocus z nazwy brzmi dość znajomo. Jednak wiele osób nie potrafi wyjaśnić, czym dokładnie jest i w ogóle z jaką dziedziną się wiąże. A jest on ściśle związany z branżą fotograficzną. Historia autofocusa sięga aż 1966 roku, chociaż pierwsze aparaty z autofocusem pojawiły się w latach siedemdziesiątych. Czym dokładnie jest i jak działa?

Autofocus – co to jest?

Autofocus to automatyczne ustawienie ostrości w aparacie fotograficznym. To technologia, która powoduje, że zdjęcia może robić każdy, zarówno profesjonalista, jak i amator, a zawsze ich ostrość będzie bardzo dobra. Bo dzięki tej technologii, nie trzeba ustawiać jej samodzielnie, ręcznie. Co bez większego doświadczenia byłoby naprawdę bardzo trudne. ręczne ustawianie autofokusa jest czasochłonne i nie sprawdza się w czasie fotografowania przemieszczających się obiektów. Dlatego autofocus bardzo chętnie wykorzystują nawet zawodowcy. Jest dla nich ogromnym ułatwieniem i usprawnieniem.

Warto w tym miejscu również wyjaśnić, jak działa autofokus. Otóż po wciśnięciu spustu migawki, pewne sygnały trafiają automatycznie do systemu autofokusa, a ten zaczyna śledzić obiekt. Kiedy wyczuwa, że znajduje się w polu ostrości lub w jego pobliżu, zwalnia migawkę. Najlepsze w tym wszystkim jest to, że wszystko to dzieje się bardzo szybko. W dodatku osoba fotografująca nawet nie jest w stanie zauważyć różnicy między robieniem zdjęć z ręcznym ustawieniem ostrości, a korzystaniem z autofocusa.

Jak posługiwać się autofokusem?

By uzyskać jak najlepszy efekt stosowania autofokusa, trzeba w odpowiedni sposób się nim posłużyć. Należy podkreślić, że działa on z obiektywem, aby móc śledzić, a następnie ustawiać ostrość na obiekcie. Chcąc uzyskać najlepszy efekt, trzeba sprawdzić, czy aparat używa właściwych ustawień i przede wszystkim, czy funkcja autofokusa jest skalibrowana. Przy ustawianiu ostrości trzeba brać pod uwagę to, że autofokus może być niedokładny, jeśli przykładowo fotografowany obiekt się przemieszcza. Chcąc w tej sytuacji uzyskać jak najlepszy rezultat, zaleca się skorzystanie z ustawień ręcznych do śledzenia i ustawiania ostrości na wybranych obiektach. W tym celu należy skonfigurować aparat zgodnie z ustawieniami domyślnymi, użyć tak zwanej matówki do określenia punktu widzenia, z którego zamierza się zrobić zdjęcie. Dopiero teraz należy dostosować przysłonę fotografowania aż do momentu uzyskania zadowalającego wyniku.

Robiąc zdjęcia z autofokusem, należy nacisnąć i przytrzymać przycisk cyfrowy, aż włączy się dana funkcja. W ten sposób włączy się tryb MF.

Jak pracuje autofokus – tryby

Lustrzanki oraz bezlusterkowce mają więcej trybów autofokusa. Poszczególne funkcje mogą różnić się nazwą, ale działają w każdym urządzeniu praktycznie identycznie. W niektórych są takie tryby autofokusa jak: AF-A (Auto AF), AF-S (Single AF), AF-C (Continuous AF). AF-A to tryb pojedynczy, gdy fotografuje się obiekty statyczne. Może być również tryb ciągły, w przypadku robienia zdjęć obiektom w ruchu. W momencie fotografowania obiektów statycznych, wybiera się pojedyncze ustawienie ostrości. Kiedy aparat wykrywa ruch obiektu, autofokus przełącza się w tryb ciągłego ustawiania ostrości. W trybie AF-S autofokus blokuje ostrość na obiekcie w przypadku wciśnięcia spustu migawki do połowy. Migawka ulega wyzwoleniu po potwierdzeniu ustawienia ostrości przez układ AF. W trybie AF-C układ autofokusa ustawia ostrość w centralnej części kadru już po wciśnięciu spustu migawki do połowy. W dodatku śledzi obiekt w ruchu, cały czas utrzymując jego ostrość.

W innych aparatach stosowane są takie tryby jak: Tryb One-Shot AF, Tryb AI Focus AF oraz AI Servo AF. Tryb One-Shot AF jest odpowiedni dla fotografowania obiektów nieruchomych. Naciśnięcie spustu migawki jedynie do połowy, prowadzi do jednorazowego ustawienia ostrości aparatu na obiekt. Następnie blokuje ostrość. Wówczas jest odpowiedni moment na zmianę kadru, jeśli istnieje taka potrzeba. Kiedy ustawiony jest tryb AI Focus AF, w momencie robienia zdjęcia, tryb autofokusa przełącza się z One-Shot AF na AI Servo AF, gdy tylko obiekt zaczyna się poruszać. AI Servo AF jest trybem przeznaczonym dla obiektów ruchomych. Po przyciśnięciu spustu migawki do połowy, obiekt będzie uchwycony w ciągłej ostrości.

Wiele osób niezbyt doświadczonych w fotografowaniu zastanawia się, po co im znajomość wspomnianych trybów. Otóż należy podkreślić, że jest ona dużym ułatwieniem. Przede wszystkim pozwala uniknąć zdenerwowania pojawiającego się w sytuacji, gdy aparat nie chce wyostrzyć tego, co jest w danym momencie potrzebne. Ponadto znajomość tych trybów pozwala na różne eksperymenty z ostrością. Daje możliwość wyostrzenia pierwszego planu lub pozostawienia go rozmytym. Różne opcje autofokusa są dostępne przede wszystkim w nowszych, co najmniej półprofesjonalnych aparatach. By móc jednak swobodnie się nimi posługiwać, trzeba najpierw dobrze je poznać.

Jak ustawiać autofocus?

Należy przede wszystkim podkreślić, że autofokus w aparacie potrzebuje kontrastowych elementów. To oznacza, że jeśli fotograf będzie miał zamiar sfotografować niebo, autofokus nie ustawi prawidłowo ostrości w jednym punkcie. Jednak wystarczy, że w kadrze uchwyci na przykład drzewo lub inny kontrastowy element, a będzie wówczas możliwość ustawienia ostrości na ten właśnie punkt i przekadrować zdjęcie. Niektóre aparaty mają funkcję wykrywania twarzy. Włączając autofokus, aparat będzie ustawiał ostrość właśnie na wykrytych twarzach. Jednak nie ustawi ostrości na osobach, które są lekko odwrócone lub mają zasłoniętą twarz. Jeśli aparat wybierze punkt AF, system będzie faworyzował pierwszy plan i autofokus właśnie na nim będzie ustawiał ostrość.

Jak już wiadomo, każdy aparat jest inny. W związku z tym inaczej mogą nazywać się pewne ustawienia. Należy pamiętać, że przełącznik AF/MF powinien być ustawiony na AF, a więc na autofokusie. Autofocus w każdym aparacie może pracować na różnych trybach. Właściwy dla danej sytuacji tryb można znaleźć w menu aparatu. Z kolei punkty AF w wizjerze aparatu są ułożone wokół punktu centralnego, a do tego tworzą siatkę o konkretnym kształcie.

Czy warto kupić aparat z autofokusem i komu się przyda?

Warto zacząć od tego, że autofokus jest dostępny głównie w nowoczesnych urządzeniach. W nowych modelach smartfonów i aparatów cyfrowych. Jeszcze niedawno by móc cieszyć się tą funkcją, było trzeba uważnie przyjrzeć się specyfikacji danego aparatu, aby sprawdzić, czy ją posiada. Dziś coraz więcej urządzeń ma autofocus, więc niezależnie od tego, czy ktoś go oczekuje, czy nie, po prostu będzie go w wybranym aparacie miał. Z drugiej strony należy dodać, że funkcja ta jest naprawdę przydatna. Ręczne ustawianie ostrości sprawia ogromny kłopot. To zadanie dla profesjonalistów. Dzięki autofokusowi nie trzeba mieć dużej wiedzy i praktyki, by móc robić dobrej jakości, wyraźne zdjęcia. Trzeba jedynie liczyć się z tym, że jakość autofokusa w dość znaczący sposób wpływa na cenę całego aparatu. Nie zapominajmy jednak, że dobry sprzęt musi wyostrzać obraz szybko i precyzyjnie.

Inwestycja w taki aparat jest opłacalna. Na pewno sprzęt ten będzie służył przez dłuższy czas, więc tym bardziej nie należy na nim oszczędzać.

Co to jest autofocus, wiadomo. Należy wiedzieć, że wydajność układu automatycznego ustawiania ostrości decyduje nie tylko o samym komforcie, ale również i przede wszystkim o jakości zdjęć. Ta opcja jest przydatna szczególnie fotografom, którzy specjalizują się w fotografii dynamicznej lub reportażach. Tak więc ważna jest tu szybkość działania tej opcji, ale nie tylko. Wybierając aparat, dobrze jest zwrócić uwagę na liczbę punktów AF oraz ich rozmieszczenie w kadrze. Im więcej jest tych punktów, tym wygodniejsze jest śledzenie ostrości ruchomego motywu, fotografowanego obiektu.

Na rynku dostępne są dwa typy AF, detekcję fazy i kontrastu. Coraz więcej urządzeń posiada jednak technologię hybrydową, łączącą w sobie zalety obu trybów. Specjalne piksele, które są umieszczone na sensorze, działają z podobną szybkością, co dedykowany AF fazowy w nowoczesnej lustrzance. Aparat z taki autofokusem sprawniej ustawia ostrość w czasie filmowania albo w trybie Live View.

Warto również podkreślić, że tryb detekcji kontrastu jest mniej wydajny niż detekcja fazy. Są aparaty, które stosują technologię DFD detekcji kontrastu. Technologia ta jest bardzo wydajna. Co ciekawe, funkcja ta jest dostępna nie tylko w bezlusterkowcach, ale również w aparatach podróżnych kompaktowych.

Czy tani aparat z autofocusem jest gorszy?

Często w sieci pojawiają się tego typu pytania, czy tani aparat z autofocusem jest zawsze gorszy od droższego modelu. Należy więc zaznaczyć, że wyższa cena urządzenia wynika przeważnie z przystosowania konstrukcji do intensywnego użytkowania w trudnych warunkach. Niektóre funkcje aparatu oraz rozbudowane menu aparatu służą dostosowaniu obsługi urządzenia do nietypowych sytuacji. Jednak nie mają bezpośredniego wpływu na jakość zdjęć.

Jeśli kupującemu zależy na dobrym sensorze, wydajnym układzie AF, nie powinien zbyt mocno przywiązywać uwagi do ceny danego urządzenia. Im nowszy jest aparat, tym większa jest szansa, że przykładowo zastosował w nim sensor czy AF stosowany w droższych modelach, a może i jeszcze lepszy. W związku z tym cena będzie wyższa.

Oczywiście należy pamiętać, że są jeszcze promocje, skąd wynika niższa cena całkiem dobrego aparatu. Niektóre modele pochodzą z wystawki albo ze starszej kolekcji, choć wciąż są dobrym sprzętem, z powodzeniem zaspokajającym potrzeby większości użytkowników. Warto rozejrzeć się za takimi okazjami, choć nie należy na pewno kierować się wyłącznie ich ceną, bo ta nie jest najważniejsza.

Podsumowując, wiadomo już, jak działa autofocus co to jest i czy warto go mieć w swoim aparacie. Jak widać, jest ogromnym ułatwieniem i to nie tylko dla amatorów, ale również dla profesjonalistów. Dzięki tej opcji, można robić naprawdę dobrej jakości, wyraźne zdjęcia, bez względu na to, czy obiekt jest ruchomy, czy stoi w miejscu. Dobry system AF jest dostępny w nowoczesnych aparatach. Warto więc za takim się rozejrzeć, a szukając tego jedynego, zwrócić uwagę na parametry. Są znacznie ważniejsze, niż cena. A jeśli ktoś zastanawia się nadal, czy faktycznie autofokus będzie mu do czegokolwiek potrzebny, powinien wziąć do ręki to urządzenie i je przetestować. Wówczas uświadomi sobie, jak wygodne jest robienie zdjęć przy użyciu sprzętu z tą właśnie funkcją. A wybierając jeden z aparatów, dobrze jest również zapoznać się z rankingami aparatów z AF, bo mogą być dużą podpowiedzią dla kupujących.